کمیسیون مستقل حقوق بشر، تبعیض نژادی را عامل اصلی افزایش خشونت‌ها در کشور می‌داند.
این نهاد، پژوهشی را دربارۀ عملی‌شدن میثاق منع هرگونه تبعیض نژادی در کشور انجام داده‌است. بربنیاد این پژوهش، ۲۵ اعشاریه ۴ درصد از گفت وگو شونده‌گان تأیید کرده‌اند که یک یا چندبار به علت وابسته‌گی‌های قومی، مذهبی و زبانی با تبعیض روبه‌رو شده‌اند، وابسته‌گی های قومی، مذهبی و زبانی در نهادهای دولتی در روندهای استخدام، ترفیع و توزیع امتیازات مادی و معنوی وجود داشته‌اند و حتا برخی از ماده‌های قانون اساسی تبعیض نژادی را دامن زده‌است.
در این پژوهش که با ۳۴۹۸تن گفت وگو شده، نشان می‌دهد که برخی از ماده‌های قانون اساسی مانند ماده‌های ۶۲، ۱۳۰و ۱۳۱، قانون برابری را میان شهروندان نشان نمی‌دهد و تبعیض را دامن می‌زند که باید دربارۀ این ماده‌های قانون آنان مطالعاتی انجام شود.
از این میان ۱۰۹۳تن گفته‌اند که به علت وابسته‌گی‌ها به یک قوم، ۵۹۵ تن به علت وابسته‌گی مذهبی و دینی، ۹۷۵ تن با تبعیض زبانی روبه‌رو شده‌اند.
این پژوهش، نشان می‌دهد که ۲۲۹ تن به دلیل وابسته‌گی‌های قومی و مذهبی یا زبانی از شرکت در انتخابات محروم مانده‌اند.
سیما سمر، رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر در این باره گفت: «کنوانسیون منع هرنوع تبعیض نژادی که افغانستان در سال ۱۹۸۰به آن پیوسته - یعنی آن‌را امضا کرده- اما عملأ در سال ۲۰۰۳تصویب کرده‌اند که باید در افغانستان تطبیق شود.»
بربیناد این پژوهش، ۲۰۷تن به علت تبعیض نژادی از اداره‌یی‌که در آن کار می‌کردند اخراج شده‌اند.
۲۷۵تن به علت وابسته‌گی‌های قومی، مذهبی و زبانی از پیشرفت محروم شده‌اند.
۳۶۰تن واجد شرایط کار از امتیازات مالی محروم مانده‌اند.
۲۷۲تن هنگام مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی با تبعیض روبه‌رو شده‌اند.
۲۸۹تن در زمینۀ حق مالکیت و تجارت با تبعیض روبه‌رو بوده‌اند.
۴۰۱ تن در زمینۀ دسترسی به خدمات بهداشتی با این مشکل روبه‌رو شده‌اند.
۴۰۷تن در راستای خدمات آموزشی و تحصیلات عالی با تبعیض روبه‌رو بوده‌اند.
خانم سمر افزود: «تبعیض عامل خشونت و عامل ادامۀ خشونت در افغانستان است. ما شاهد جنگ‌های قومی در افغانستان بودیم و حالا هم حمله‌هایی به خاطر دین و مذهب بر شماری از مردم صورت می‌گیرد به خاطر قوم شان که ما شاهد آن استیم هر روز.»
عظیم بشارت، عضو بخش تحقیق و مطالعات کمیسیون مستقل حقوق بشر نیز افزود: «گروه تحقیق میدانی ما به ۲۹ولایت سفر کرده‌اند و با افرادی گفت وگو کرده‌اند و در همین ۲۹ولایت با باشنده‌گان پنج ولایتی که گروه تحقیق نتوانستند بروند گفت‌وگو کرده‌اند و مصاحبه کرده‌اند.»
این پژوهش، نشان می‌دهد که ۱۵۴۴تن گفته‌اند کسانی را می‌شناسند که با استفاده از محافل عمومی و رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به تبعیض نژادی دامن می‌زنند.