پس از یازده روز سرانجام شش‌ آموزگار مکتب‌های افغان ترک که از سوی نیروهای امنیتی این ولایت بازداشت شده بودند، آزاد شدند.

مصطفی الیار، مدیر مکتب پسرانۀ افغان – ترک در بلخ، سرحات گونش، جنگیز کاراگز، جمال کوسه، صالح بایر و اسماعیل کزماز، آموزگاران این مکتب‌ها از کسانی اند که در بند بودند.

پولیس بلخ، نیمه‌های پنج‌شنبه شب (۴دلو) مکتب‌های پسرانه و دخترانۀ افغان - ترک در شهر مزارشریف را محاصره و در حدود صد آموزگار، کارمند و دانش‌آموزان این مکتب‌ها را بازداشت کردند. اما پسان‌تر کارمندان و دانش‌آموزان این مکتب‌ها آزاد شدند.

این شش آموزگار که اکنون به کابل آمده‌اند می‌گویند که تاکنون از حکومت افغانستان کسی برای آنان نگفته‌است که چرا نیروهای امنیتی آنان را بازداشت کرده بودند.

مصطفی الیار، می‌گوید که نیروهای امنیتی بی داشتن هیچ حکمی وارد مکتب و خوابگاه مکتب شدند و او را همراه با آموزگاران، کارمندان و دانش‌آموزان پسر این دانشگاه خلاف قانون با خودشان بردند.

مصطفی الیار، شانزده سال تجربۀ آموزگاری و مدیریت را در مکتب افغان ترک دارد و چهارده سال می‌شود که با خانواده‌اش در افغانستان زنده‌گی می‌کند.

جمال کوسه، جوان‌ترین آموزگار از شش آموزگار ترک است که چندین روز را بند نیروهای امنیتی در بلخ مانده است. او می‌گوید که وی یکی از بیست و دو جوانی ترک بود که برای نخستین بار در دانشگاه کابل درس خوانده است و سپس در مکتب افغان ترک بلخ همچون آموزگار زبان تدریس می کرد.

جمال می‌گوید که وی می‌خواهد که تدریس را در مکتب افغان ترک ادامه بدهد اما مدیریت کنونی او را نمی خواهد.

مکتب‌های افغان ترک از دوازده سال به‌این‌سو در افغانستان فعالیت دارند. اما حکومت ترکیه، پس از کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ در این کشور، از حکومت افغانستان خواسته بود تا مدیریت این مکتب‌ها را به معارف ترکیه بسپارد؛ زیرا حکومت ترکیه ادعا می‌کند که این مکتب‌ها از سوی فتح الله گولن، کسی که از سوی حکومت ترکیه به سازمان ‌دهی این کودتا متهم است، رهبری می‌‌شدند.

سرانجام، به تاریخ هفتم ماه حوت سال ۱۳۹۶مسؤولیت این مکتب‌ها به بنیاد معارف ترکیه سپرده شد. گفتنی است که پیش از این کار، شماری از آموزگاران این مکتب‌ها در کابل نیز از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شده‌ بودند. از جمله دو آموزگار این مکتب‌ها به‌نام‌های یلماز آیتین و سامی یاوز که برای ۱۳ ماه در زندان خانه‌گی در کابل ماندند.

چهارده روز پیش، مسؤولان مکتب‌های افغان‌ - ترک خبر دادند که این دو آموزگار به سویدن پناهنده شده‌اند.

احمد فواد حیدری، معاون مکتب‌های افغان ترک می‌گوید که آموزگاران آنان اکنون آزاد استند که دربارۀ آیندۀ خودشان تصمیم بگیرند.

نهاد افغان ترک، در شش ولایت افغانستان چهارده نهاد آموزشی دارد و در دو سال گذشته مدیریت شش مکتب افغان ترک در سه ولایت با یورش بردن نیروهای امنیتی به بنیاد معارف ترکیه سپرده شده اند. شیوه‌یی که مدیریت کنونی مکتب‌های افغان ترک این شیوه را در تضاد با قوانین داخلی و خارجی می‌داند.