وزارت صنعت و تجارت، میگوید که نخستین محمولۀ صادراتی تربُز افغانستان به آذربایجان رسیدهاست. این محمولۀ ۴۰تُنی، هفتۀ پیش از افغانستان حرکت کرده بود.
حکومت افغانستان، پس از آن تصمیم به صادرات تربُز کشور به کشورهای خارجی گرفت که بدلیل افزایش فرآوردههای این میوۀ شیرین، بهای آن تا یک افغانی در شماری از شهرهای افغانستان رسید.
اجمل حمید عبدالرحیمزی، معین مالی و اداری وزارت صنعت و تجارت گفت: «کاروان ما امروز به آذربایجان رسیده و حکومت افغانستان برای اینکه این کاروان تا مقصد برسد، به سکتور خصوصی کمکهای مالی نیز کرد.»
پس از پخش گزارشها در پیوند به کاهش بیپیشینۀ بهای تربُز، پیکارهایی برای استفاده از این میوه در ولایتهای گوناگون کشور به راه افتاد.
دانشگاه کابل نیز امروز برای پشتیبانی از کشاورزان کشور، مهمانی تربزخوری را برگزار کرد. در این مهمانی، دانشجویانیکه در آخرین دور آزمونهای کانکور شرکت کردهاند، حضور داشتند.
حمیدالله فاروقی، رییس دانشگاه کابل گفت: «نیازها بهخاطر تغذیه، به خاطر موادغذایی، به خاطر تولیدات زراعتی چه در داخل اقتصاد ملی و چه در بیرون از آن، موجود است. راه و چالشهاییکه در این بخش وجود دارند، مسؤولیت همۀ ما است تا آنها را از میان برداریم.»
رییسجمهور غنی نیز حکم دادهاست که تربُز در مینوی غذایی برخی از قول اردوهای کشور اضافه شود.
اما، به نظر میرسد که این تلاشها چندان کارا نبودهاند و بهای تربز در بسیاری از شهرهای کشور تفاوت چندانی نکردهاست.
پالیزداران هنوز هم تربُزهای شان را با بهایی میفروشند که حتا هزینههای تولید شان را برآورده نمیتواند. در حال حاضر، یک کیلو تربُز در نیمروز سهصد تومان (یکونیم افغانی)، در فراه یک ونیم افغانی، در هرات سه افغانی و در بازار میوۀ شهر کابل بگونه عمده با بهای پنج افغانی به فروش میرسد.
حبیبالرحمان، بازرگان گفت: «در نیمروز یک سیر تربوز ۱۲افغانی است؛ ۴۶افغانی هزینۀ راه است (برای هر سیر) بدون هزینههای این بازار همچون کمیشن و پول جوالی، به فروش میرسد به ۴۰افغانی.»
سردار محمد، فروشنده نیز بیان داشت: «بعضی وقتها ما کمیشن خود را هم بخشیدیم و یک هزار افغانی دیگر هم به پالیزدار دادیم تا کرایه راه بدهد و خودرا به خانه خود برساند.»
در همین حال، اتاق تجارت و صنایع میگوید که باید برای این مشکل راه حل در داخل کشور جستجو شود.
خانجان الکوزی، سرپرست اتاق تجارت و صنایع گفت: «بالای تربُز، پاکستان ۲۰۰درصد تعرفه دارد. هندوستان ۱۵۰درصد، تاجیکستان و ازبیکستان ۲۰۰درصد، به آذربایجان که فرستادیم هم برای ما قیمت تمام میشود. ما باید چارهیی در داخل بیابیم برای تربز.»
افزون بر فراه، برداشت تربُز با پیمانۀ زیاد در هلمند، نیمروز، کندز و ننگرهار نیز آغاز شدهاست.
اتاق تجارت و صنایع، میگوید که کشاورزی و باغداری افغانستان با بیبرنامهگی به پیش میرود و در نبود بازار، سرانجام تولید زیاد همین افت بها و درآمد کشاورزان و باغداران خواهد بود.