گفتوگوی ویژه با دبیرکُل ناتو درباره گفتوگوهای صلح افغانستان
نجفی زاده: آقای دبیرکل، هژده سال از نخستین حضور ناتو در افغانستان میگذرد، اما اکنون ناتو به حیث یک ائتلاف نظامی از طالبان میخواهد که وارد یک توافق صلح شوند، چرا؟
دبیرکل ناتو: بخاطر که هدف از حضور ما در افغانستان همواره فراهم سازی زمینه برای برقراری صلح بوده است، و این که اطمینان حاصل شود که افغانستان هرگز دوباره به پناهگاه امن و مکانی برای پرورش هراسافگنی تبدیل نشود.
نجفی زاده: آیا این درست خواهد بود اگر بگوییم که ناتو از نگاه نظامی در جنگ افغانستان شکست خورده است؟
دبیرکل ناتو: حضور ما یک پیام مشخص و واضح را به طالبان فرستاده است که آنان نمیتوانند از راه نظامی در میدان جنگ پیروز شوند. حضور ناتو و حضور ایالات متحده امریکا یک عنصر کلیدی در راستای مبارزه با هراسافگنی بوده است. این حضور همچنان به نیروهای افغان کمک میکند که در برابر گروههای هراسافگن مانند داعش و القاعده مبارزه کنند. با این وصف، ما دستآوردهای قابل ملاحظهای در میدان جنگ به دست آوردهایم و همچنان از طریق فراهم سازی امنیت و کمک به افغانها و ایجاد شرایط برای پیشرفت و توسعه اجتماعی و اقتصادی.
نجفی زاده: آیا راه حل سیاسی یگانه گزینه برای افغانستان است؟
دبیرکل ناتو: در پایان راه حل سیاسی تنها گزینه است، زیرا در این مرحله نکته مهم رسیدن به صلح از راههای سیاسی است. بنابراین، حضور نظامی ناتو در افغانستان ایجاد شرایط برای یک راه حل سیاسی است و رسانیدن این پیام به طالبان که آنان نمیتوانند در میدان جنگ به پیروزی برسند و باید بیایند روی میز گفتوگو بنشینند و این چیزی است که ما آن را انجام دادهایم.
نجفیزاده: اگر گفتوگوها به نتیجهیی نرسند، چی خواهد شد؟ برنامه بعدی چی است؟
دبیرکل ناتو: نخست از همه، ما در افغانستان استیم تا شرایط را برای یک گفتوگوی موفق فراهم سازیم. دوم اینکه، هیچ کس گفته نمیتواند که گفتوگوها موفق خواهد بود یا نه و تلاشهای کنونی ما را به یک توافق صلح خواهد رساند یا نه. ما به افغانستان متعهد استیم. پیام بسیار واضح تمام همپیمانان ما در نشست امروز این بود که ما به پشتیبانی، آموزش، مشورهدهی، کمک و تمویل (نیروهای افغان) ادامه میدهیم. باید به یاد بیاوریم که ما تعهد کردهایم تا ارتش و نیروهای امنیتی افغانستان را تا سال ۲۰۲۴ تمویل کنیم. ما این تصمیم را در نشست ماه جولای گرفته بودیم. ما نسبت به افغانستان متعهد استیم و در کنار آن تلاش داریم تا به یک راه حل سیاسی برسیم.
نجفی زاده: آقای دبیرکل، همانگونه که شما در سفرهای تان به افغانستان دیدهاید، در نتیجه حضور ناتو شرایط در افغانستان تغییر کرده است، ولی حالا ما به طالبان میگوییم که برگردند. آیا مردم نباید نگران باشند که اگر طالبان برگردند دیگر زنان در میدان فتبال اعدام نخواهند شد و یا دختران از رفتن به مکتب باز نخواهند ماند.
دبیرکل ناتو: حضور ناتو در افغانستان به پشرفتهای بیشمار اجتماعی و اقتصادی، حداقل برای زنان، کمک کرده است. در سال ۲۰۰۱ به ندرت دختران به مکتب میرفتند و اکنون میلیونها دختر به مکتب میروند. قانون اساسی افغانستان نیز از حقوق مردم، به شمول زنان، حفاظت میکند.
نجفیزاده: ولی اکنون تمام اینها در خطر قرار دارند.
دبیرکل ناتو: ما این دستاوردها را یکجا با افغانها بدست آوردهایم و برای ما خیلی مهم استند. ما هر کاری که بتوانیم انجام میدهیم تا این دستاوردها را حفظ کنیم. ولی آنچه ما اکنون نیاز داریم یک گفتوگوی بین الافغانی و توافق بین الافغانی است.
نجفی زاده: منظور تان سازش است؟
دبیرکل ناتو: در نهایت باید افغانها مالکیت این پروسه را به عهده بگیرند و درباره آن تصمیم بگیرند. در اخیر، نه ناتو، نه بروکسل یا واشنگتن و یا همپیمانان دیگر ناتو نمیتوانند درباره آینده افغانها تصمیم بگیرند.
نجفی زاده: حتا اگر این تصمیم برگشت امارت اسلامی باشد؟
دبیرکل ناتو: ما در هژده سال گذشته پشتیبانیهای بیشماری به یک روند دموکراتیک در افغانستان از بهر ایجاد، مدرن سازی و تقویت نهادهای افغانستان فراهم ساختهایم. همچنان ما نیروهای امنیتی افغانستان را آموزش دادهایم و آنان اکنون مسئولیت امنیت خود و کشور شان را به عهده دارند.
نجفی زاده: آیا دموکراسی یک خط سرخ است؟
دبیرکل ناتو: ناتو براساس چند ارزش اصلی استوار میباشد. این ارزشها شامل دموکراسی، آزادی فردی و حاکمیت قانون بوده و برای ناتو بسیار ارزش دارند. به خاطر همین ارزشها است که ما با هراسافگنی مبارزه میکنیم. به همین علت برای ما مهم است که نگذاریم افغانستان یک بار دیگر به پناهگاه امن برای تروریزم بین المللی مبدل شود. ولی رسیدن به صلح دوامدار تنها از طریق صلح بین الافغانی ممکن است، صلحی که نباید از بیرون دیکته شود و باید توسط خود افغانها بدست آید.
لطف الله: آقای دبیرکل، سوالی آخری من اینست که آیا شما از دخیل شدن روسیه در روند صلح افغانستان نگران استید؟
دبیرکل ناتو: به نظر من، همگی باید از یک روند صلح به رهبری و مالکیت افغانها پشتبانی نماییم و از گفتوگوهای حمایت کنیم که میان خلیلزاد و طالبان در جریان است و دیده شود که نشستها در مسکو در این روند کمک خواهد کرد یا خیر. ما باید از روندی حمایت کنیم که منتج به گفتوگوهای بین الافغانی گردد. حکومت افغانستان باید شامل این روند باشد. واضح است که ناتو و ایالات متحده امریکا در افغانستان حضور دارند و ما هم تلاش میکنیم که از چنین روندی پشتیبانی کنیم.
لطف الله: حتا اگر روسیه آن را تسهیل کند؟
دبیرکل ناتو: من میخواهم بگویم که تمامی کشورها در منطقه، همسایهها، و بازیگران دیگر به شمول روسیه باید از تلاشهای خلیلزاد حمایت کنیم تا شرایط برای گفتوگوهای بین الافغانی فراهم گردد؛ گفتوگوهای که دربرگیرنده حکومت افغانستان هم باشد و باید منتظر ماند و دید که آیا نشست مسکو به هدف کمک میکند یا خیر.
نجفی زاده: تشکر دبیرکل.
دبیرکل ناتو: تشکر بسیار زیاد.