شماری از کسانیکه در نشست میان افغانان در دوحه، شرکت کرده بودند، میگویند که چگونگی نظام آینده پس از رسیدن به یک توافق صلح با طالبان، مهمترین موضوعی است که باید میان حکومت افغانستان و طالبان حل شود.
شرکت کنندهگان این نشست، به این باور هستند که چگونگی نظام آینده یکی از پیچیدهترین بحثها میان دوطرف خواهد بود و نیاز است که در این باره بحثهای فشردهیی صورت بگیرند.
انار کلی هنریار، یکی از شرکت کنندهگان نشست دوحه در این باره گفت: «موضوع نظام، یک مسئلۀ اختلافی جدی میان دو طرف است؛ چون طرف مقابل تأکید روی امارت اسلامی دارند و طرف ما که در این نشست بودیم، تأکید ما روی جمهوریت بود.»
نشست میان افغانان، هفتۀ پیش میان در حدود هفتاد تن از سیاسیون، فعالان عرصۀ زنان و فعالان مدنی و هفده عضو گروه طالبان، برای دو روز در دوحه برگزار شد.
در همین حال، مشاور شورای امنیت ملی رییسجمهور هم در دیدارش با سفیر آلمان در کابل، بر آغاز زودهنگام دور بعدی گفت وگوهای میان افغانان تأکید کردهاست.
کبیر حقمل، سخنگوی مشاور امنیت ملی رییسجمهور بیان داشت: «توقع ما این است که نشست بعدی در آیندۀ نزدیک برگزار خواهد شد و این نشست منظم، متمرکز و با نتایج بهتری خواهد بود.»
مولوی قلمالدین، یک عضو پیشین گروۀ طالبان به این باور است که اگر طرفها در گفتوگوهای میان افغانان صلاحیت داشته باشند میتواند که بخشی از چالشها به شمول چگونگی نظام آینده کشور را حل کند: «اینکه نظام آینده جمهوری اسلامی باشد یا نوعیتش صدارتی است یا پارلمانی است و یا اینکه چه نامی روی آن میگذارند باید میان هر دو طرف بحث شود.»
با این همه، سرور دانش، معاون دوم رییسجمهور غنی که امروز در یک نشست در کابل سخن میزد، بر پذیرفتن ارزشهای مندرج قانون اساسی از سوی طالبان تأکید ورزید: «تا زمانیکه طالبان ارزشهای مندرج در قانون اساسی مانند جمهوریت، انتخابات، آزادی بیان و حقوق واقعی زنان را به صورت واضح نپذیرند، مردم و حکومت افغانستان نمیتواند درگیر شعارهایی شوند که هیچ معنا ندارند. »
پیش از این، حکومت افغانستان نشست میان افغانان را در دوحه یک پیشرفته گفته است، اما دربارۀ قطعنامۀ این نشست نگرانیهایی هم داشته است؛ یکی از این نگرانیها این بودهاست که این قطعنامه آزادی بیان، امنیت رسانهها، نظام جمهوری و انتخابات را نشانه گرفتهاست.