بربنیاد آمارهای ریاست زراعت ولایت بامیان، نزدیک به ۴۰درصد زنان در این ولایت، به منظور بهبود اقتصاد خانواده‌های‌شان در کنار شوهران‌شان کشاورزی می‌کنند.
این زنان در کشت گندم، جو و کچالو در زمین‌ها کار می‌کنند و شماری هم با ایجاد باغچه‌های خانگی، سبزی‌ها می‌کارند.
روزه ما، یکی از این زنان است. این زن جوان در حالی‌که باردار است می‌گوید از پگاه تا بیگاه در کنار شوهرش کشاورزی می‌کند.
او، می‌گوید پنج سال است که او و نوروز شوهرش چهارجریب زمین را برای کشاورزی از کسی اجاره گرفته‌اند و هرسال پس‌از گردآوری حاصلات، بخشی اندکی آن به آنان می رسد.
این زن کشاورز می‌گوید که اگر توانایی اقتصادی خوبی می‌داشتند، کارگر دیگری نیز استخدام میکردند و خودش برای رسیده‌گی به فرزندانش در خانه می‌ماند.
او و شوهرش بخشی‌از زمین‌هایی را که امسال به اجاره گرفته اند، گندم و جو و بخشی دیگری آن‌را کچالو کشت کرده‌اند.
روزه‌ماه، می‌گوید: «بعضی روزها تا چاشت و بعضی روزها که هوا بسیار گرم شد خانه می‌رویم و ساعت‌های دو پس از چاشت دوباره بر می‌گردم. همین وظیفۀ ما است.»
نوروز، نیز می‌افزاید: «از ۱۰۰سیر گندم، ۲۰سیر گندم برای ما می‌رسد و از ۱هزار سیر کچالو، ۲۰بوجی کچالو برای ما می‌رسد و این نیز برای ما بسنده نمی‌باشد.»
صدیقه، زن دیگری است که در بامیان کشاورزی می‌کند. او هربامداد برای کشاورزی به سر زمین‌ها می‌رود و کودکانش را نیز با خود برد زیرا کسی را برای نگهداری از کودکان در خانه ندارد: «هرروز دهقانی می‌کنیم و به گشت‌وگذار استیم و هیچ به خانه نمی‌باشیم. می‌آییم سر زمین‌های خود علف‌ها را گردآوری می‌کنیم و خیشاوه می‌کنیم. از زمانی‌که عروسی کردیم همین دهقانی کار من است.»
با این‌همه، مشکل بزرگ این کشاورزان کمبود آب برای کشاورزی است.
حکیم، یکی از کشاورزان دیگر در بامیان در این باره می‌گوید: «زنده‌گی یک دهقان آب است، اگر آب نباشد کشت‌زارش همه می‌سوزند و نابود می‌شوند.»
در همین حال، اکبر رستمی، سخن‌گوی وزارت احیا و انکشاف دهات اما می‌گوید که تلاش‌ها برای رفع مشکلات کمبود آب این کشاوران آغاز شده است: «ساخت کانال آب‌یاری آن امسال شامل پلان است که کانال‌ها ساخته شود و از ضایعات آب جلوگیری شود.»
ریاست زراعت بامیان، برای شماری از زنان کشاورز در بامیان گل‌خانه‌ها و باغچه‌های خانگی، ساخته است.
گل‌شاه که در گل‌خانه‌ها و باغچه‌های خانگی کار می‌کند، می‌گوید کارش در این‌جا نسبت به سر زمین‌ها ساده‌تر است: «بخشی‌از این سبزیجات را می‌فروشم و بخشی‌از آن‌را در خانه مصرف می‌کنیم از پول به‌فروش‌رسیده‌ی آن، به پسرم و برادرهای خود قلم و کتاب و کتابچه می‌خرم.»
به‌باور باشنده‌گان بامیان با وجود زمینه‌ها برای اجرایی‌شدن برنامه‌های توسعه‌یی در بامیان به‌ویژه در بخش کشاورزی، توجه آن‌چنانی‌که باید، از سوی حکومت نشدهاست.