مسؤولان بانک مرکزی به روز چهارشنبه (۲۰جدی) گفتهاند که کاهش و افزایش بهای نرخ مبادلۀ ارزها در بازارهای کشور وابسته به عرضه و تقاضا به ارزها است و این بانک تدابیری را برای ثبات بهای کالاها در بازارها رویدست دارد.
ازسوییهم، مسؤولان این بانک میگویند که در یک سال گذشته برای جلوگیری از افزایش بهای کالاها در بازارها دومیلیاردو دوصد میلیون دالر را به بازارهای کشور عرضه کردهاند.
با آنکه بانک مرکزی سالانه بهگونهای میانگین تا دومیلیاردالررا برای ثبات افغانی در بازارها عرضه میکند، اما در هرسال ارزش افغانی در برابر ارزهای خارجی، بهویژه دالر روبه سقوط است.
درچند روز اخیر، یک دالر به ۷۰ افغانی و پ۵۰ پول در بازارها تبادله شد و این رقم درافغانستان بیپیشینه بودهاست.
بانک مرکزی میگوید که عرضه دالر به بازارها ازسوی این بانک به هدف گردآوری افغانی از بازارها و کنترل تورم انجام میشود، و این بانک در سالهای گذشته توانستهاست برای ثبات افغانی، سیاست لازم پولی را عملی سازد.
سیداسحاق علوی، آمر عمومی سیاست پولی افغانستان بانک، میگوید: «مردم بهصورت مصنوعی از قیمت دالر بهعنوان یک شاخص ساختهاند. چیزیکه بر قدرت خرید مردم تأثیر دارد، چیزیکه بر وضعیت رفاه مستهلکین تأثیر دارد، قیمتهای داخلی است.»
ازسوییهم، با درنظرداشت چلش بیش ازحد دالر و شماری از ارزهای خارجی در بازارها و کسر بزرگ بیلانس بزرگ بازرگانی در کشور سبب شدهاند که افزایش بهای دالر و شماری از ارزهای دیگر، همواره به بهای کالاها در بازارهای اثرگذار باشد، و اینکار بیشتر شهروندان نادار و افراد با درآمد ثابت را در کشور زیانمند میسازد.
شماری ازصرافان در سرای شهزاده میگویند که بهای دالر در بازارهای ارز کشور وابسته به عرضه و تقاضا آن در این بازارها است.
سیدپرویز اوفیانی، معاون اتحادیۀ صرافان سرای شهزاده، میگوید: «نقش عمدۀ که افغانی پایین و بالا می رود، عرضه و تقاضا را گپ است.»
ازسوییهم، شماری از آگاهان اقتصاد چلش ارزهای خارجی را در کشور یگانه علتی میدانند که سبب وابستهگی بیش ازحد بازارها به ارزهای خارجی، بهویژه دالر شدهاست.
حسیبالله موحد، استاد اقتصاد در دانشگاه کابل، میگوید: «و ارزش خارجی پول را اگر ما به اساس سال اساس بسنجیم، در حدود نوزده درصد پایین آمده که سال اساس ما سال ۱۳۹۴خورشیدی است.»
ازسوییهم، شماری از آگاهان اقتصاد میگویند که بانک مرکزی برای حل مشکلات کنونی درکنارترویج لازم افغانی در کشور، سیاستهایش را بازنگری جدی کند.
آنان میگویند که درحال حاضر ارزهای خارجی در کشور به مثابۀ پول رایج کشورعمل میکنند و هیچ محدودیت بر چلش کلدار، تومان و شماری از ارزهای دیگر خارجی در کشور، وجود ندارد.