شماری از آگاهان مسایل صلح روز سه شنبه (۱۵ دلو) میگویند که نا هماهنگیهای جدی میان حکومت، احزاب و جریانهای سیاسی و نهاد های جامعه مدنی سبب شده اند تا طرحهای گونهگونی برای گفتوگوها با طالبان آماده شوند.
این آگاهان پرداختن به چهار چوب ساختاری و تشریفاتی را در این طرحها از مشکلات عمده این طرحها میدانند.
به گفته منابع آگاه از گفتوگوهای صلح تا کنون در حدود یازده طرح و چارچوب گفتوگوها از سوی حکومت و احزاب و جریانهای سیاسی برای چیگونهگی گفتوگوهای میان افغانان تهیه شده اند، اما هیچ کدام تا کنون عملی نشده اند.
نبی مصداق، مشاور رییس جمهور گفت: «تا حالا این طرحها علنی نشده، هنوز هم سر شان کار میکنند نظر من تا جایی که میفهمم این است که سیاسیون میخواهند که بلاخره همه شان سر یک طرح موافقه کنند.»
آگاهان مسایل سیاسی با ان که نقش آفرینی گروههای گونهگون سیاسی را در روند صلح میستایند، اما میگویند که در این طرحها وچارچوبهای گفتوگوها بیشتر کلی گویی شده است و به چگونهگی جزییات گفتوگوها پرداخته نشده است.
فوزیه کوفی، رهبر موج تحول گفت: «عمده ترین مشکل در گفتوگوهای صلح پراگندهگی در نظام ما است و قتی نظام می گوییم هدف ما جمهوری اسلامی است طرحهای مختلف از آدرسهای مختلف ساخته شده و وجود دارند که ضرورت است تا توحید شوند و ما یک موقف واحد از آدرس جمهوری اسلامی افغانستان داشته باشیم.»
شهلا فرید، استاد دانشگاه گفت: «طرحهای که ساخته شده توسط گروهی از مردان سیاسی ساخته شده که در این گروه حتا یک زن هم حضور نداشته، ارزشهای را که زنان خط سرخ میدانند فکر میکنم که در یازده طرح وجود ندارد.»
این آگاهان میگویند که در این طرحها و چارچوبهای گفتگوها بر حفظ دستاوردهای هژده سال گذشته که حفظ قانون اساسی، آزادی بیان، رعایت حقوق بشر به ویژه حقوق زنان تاکید شده است در حالی که خواستهای طالبان ضد این دستاوردها استند.
مولانا جلال الدین شینواری، لوی سارنوال رژیم طالبان گفت: «کاهش خشونتها، حقوق زنان و دیگر مسایلی که دستاوردهای هژده سال گفته میشوند انشاالله که در مذاکرات بینالافغانی به آنان پرداخته خواهد شد.»
از زمان آغاز گفتوگوهای صلح تا کنون حکومت، شورای عالی صلح، بنیاد قلب آسیا، حامد کرزی، جمعیت اسلامی، حزب اسلامی، وحدت اسلامی، شورای عالی احزاب جهادی و ملی طرحهایی را برای گفتوگوهای صلح آماده ساخته اند.
تاکنون سران حکومت، احزاب و جریانهای سیاسی و نهادهای جامعه مدنی به یک طرح واحد گفتوگو با طالبان دست نیافته اند.اما برخی آگاهان مسایل سیاسی به این باور استند تا زمانی که امریکا وطالبان به یک توافق صلح دست نیابند، احتمال آغاز گفتوگوهای میان افغانان کمتر است.