اعتراضهای ضد دولتی در ایران برای ششمین شب ادامه یافتند؛ اما بر بنیاد گزارشها از شدت این اعتراضها کاسته شدهاست.
تاکنون کشتهشدن بیستویک تن و بازداشت بیش از چهارصدوپنجاه تن در این اعتراضها تأیید شدهاست.
حکومت ایران هشدار دادهاست که برخی از بازداشتشدهگان شاید با سزای اعدام روبهرو شوند.
در همینحال، ایالات متحده میخواهد که دربارۀ رویدادهای ایران، یک نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد برگزار شود.
این در حالیست که گفته میشود باوجود کاهش اعتراضها، معترضان در یکی از شهرها، ساختمان مقامهای محلی دولت را به گلوله بستهاند.
انوش احتشامی، استاد دانشگاه در لندن، در این باره میگوید: «برخلاف اعتراضهای سال ۲۰۰۹، اعتراضهای کنونی در جریان ریاستجمهوری یک اصلاحطلب که سال گذشته با حمایت قاطع مردم دوباره به ریاستجمهوری رسید و وسیلهای برای آزادیهای بیشتر بهشمار میرود، بهراه افتادهاند. اما متاسفانه با توجه به مشکلات داخلی و مشکلات اقتصادی جهانی که با تحریمهای امریکا با ایالات متحده بر ایران یکجا شدهاند، ایران نتوانست به انتظارهاییکه او در جریان انتخابات بهوجود آورده بود، برسد.»
در همینحال، سخنگوی جنبش سبز و مشاور میرحسین موسوی، نامزد پیشین انتخابات ریاستجمهوری ایران که از سال ۲۰۰۹میلادی به اینسو در حبس خانهگی است، میگوید که مردم ایران از وضع بد اقتصادی بهستوه آمدهاند؛ اما بهبود اقتصاد تنها خواست آنان نیست، بل خواست معترضان این است که بهگونۀ دیگر، زندهگی کنند.
ادرشیر ارجمند، مشاور میرحسین موسوی و سخنگوی جنبش سبز، میگوید: «آنان دیگر به رژیم باور دارند، دیگر به حکومت و حتا به خودشان اعتماد ندارند. فساد سازمان یافتهاست و همه چیز آلوده شدهاست. مردم احساس میکنند که در برابرشان بیعدالتی شدهاست.»
در اینمیان، اسرائیل از سوی ایران بهدستداشتن در ناآرامیها در این کشور، متهم میشود.
اما یک پژوهشگر اسرائیلی ایرانیتبار میگوید که اسرائیل نهباید در امور داخلی ایران مداخله کند.
مئیر جاودانفر، مسوول پژوهشکدۀ سیاسی و اقتصادی شرق میانه، گفت: «اسرائیل نهباید مداخله کند. هرچند رژیم ایران با پشتیبانی از حماس و گروه جهاد اسلامی فلسطین در امور ما مداخله کرده، ولی ما نهباید این کار را انجام دهیم. زیرا پس از کودتای سال ۱۹۵۳میلادی در برابر نخستوزیر منتخب، محمدمصدق ازسوی (ام آی شش) و (سی آی ای)، هرکسیکه پشتیبانی مستقیم بهدست میآورد و به نمایندهگی از نیروهای خارجی در ایران مداخله میکند، زیان خواهد دید. اما ما باید انتقاد کنیم. انتقاد مانند مداخله نیست.»
اما چقدر ممکن است که این اعتراضها بزرگتر شوند و تغییر بهبار بیاورند؟
یک سفیر پیشین بریتانیا در ایران چنین دیدگاهی دارد.
ریچارد دالتون، سفیر پیشین بریتانیا در ایران، گفت: «آنچهکه بیشتر ممکن است جریان این اعتراضها به سمت آن برود این است که این اعتراضها بدون تغییرات بزرگ خواهند بود. شمار کمی از مردم در این اعتراضها سهیم استند. دوم این که بیشتر مردم ایران تغییر میخواهند نه انقلابی مانند بهار عرب که در جاهای دیگر رنج بسیاری بهبار آوردهاست. مقام های ایرانی هم هوشیار و نیرومند استند و میخواهند که از خشونت متقابل و سرکوب کار بگیرند تا اطمینان یابند که یک جنبش سیاسی سازمانیافته که هنوز نیز، ایجاد نشود.»
اما ایالات متحده که از روز نخست اعتراضهای ضد دولتی در ایران واکنش نشان دادهاست، خواستار برگزاری یک نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد در این باره است.
نیکی هیلی، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد، میگوید: «راهپیماییها کاملا خودجوش استند. تقریبا در هر شهر ایران اعتراض است. این تصویر دقیق مردمان سرکوبشدهای است که در برابر دیکتاتوران بهپا خاسته اند. جامعه جهانی باید نقشاش را ایفا کند. آزادیهاییکه در منشور سازمان ملل متحد تثبیت شدهاند، در ایران نقض میشوند.»
هیتر نائورت، سخنگوی وزارت خارجه ایران، میگوید: «ما نگرانیهای برخی از معترضان را دربارۀ هزینهشدن پول این کشور در کشورهای دیگر مانند سوریه و حزبالله لبنان، پشتیبانی ایران از نقل جنگافزار در سراسر جهان و مخالفت آن با هزینهشدن این پولها برای خود مردم ایران شنیدهایم.»
در همینحال، سخنگوی وزارت خارجۀ چین از ابراز نظر مستقیم دربارۀ ناآرامیهای ایران خودداری میکند.
جنگ شوانگ، سخنگوی وزارت خارجۀ چین، میگوید: «ما گزارشها را دربارۀ وضع اخیر ایران شنیدهام. امیدواریم که ثبات در ایران حفظ شود و این کشور پیشرفت کند.»
اعتراضهای ضد دولتی و ضد نظام درحالی برای ششروز در ایران ادامه یافتهاند که نیروهای بسیج و سپاه پاسداران بهاندازۀ دورههای پیشین، برای سرکوب معترضان اقدام نکردهاند.
با اینحال، باید انتظار داشت که پس از سخنرانی رهبر مذهبی ایران دربارۀ این اعتراضها، حکومت چی رویکردی خواهد گرفت.
دیدگاه تان در این باره