به دنبال رویداد قول اردوی دو صد و نُه شاهین، شماری از مقام‌های پیشین امنیتی از آن‌چه که ضعف رهبری و ناکارایی استخباراتی نهادهای امنیتی می‌گویند، سخت انتقاد می‌کنند.
چندین تن از این مقام‌ها در گفتگو با طلوع نیوز بر نیاز جدی اصلاحات گسترده و بی‌درنگ در رهبری نهادهای امنیتی تأکید می‌ورزند.
در همین حال این مقام‌های پیشین، وزارت دفاع ملی را نیز به پنهان کاری در پخش آمار درست از قربانیان حمله بر قول اردوی دو صد و نه و شفاخانه چهارصد بستر متهم می‌سازند.
با روشن شدن پهلوهایی از حمله طالبان بر قول اردوی دو صد و نه شاهین، در ولسوالی دهدادی بلخ، واکنش‌ها به این رویداد، نیز تندتر و گسترده‌تر شده‌اند.
رنگین دادفر سپنتا، مشاور پیشین امنیت ملی، گفت: «تلفات بی‌جا، نتیجه بی‌مبالاتی و بی‌انضباطی و ضعف رهبری می‌باشد و قابل قبول و قابل تحمل نیست! افرادی که در گذشته، در کودتاهای پیهم دست داشتند، به چند دلیل، اول به دلایل قومی و وفاداری‌های قومی، دوم به دلیل گرایشات ایدیولوژی گذشته شان، این‌ها می‌آیند در رهبری نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان قرار می‌گیرند. طبیعی است که وفاداری آن‌ها نه به مردم، سرزمین و خاک و استقلال افغانستان است؛ بلکه بیشتر به کسانی است که آنان را به دلایل قومی و به دلایل ایدیوژیک مقرر کرده‌اند.»
رحمت الله نبیل، رییس عمومی پیشین امنیت ملی، گفت: «شاریده‌گی سیاسی در مرکز باعث این شده است که پیام‌های مختلف و مقطعی از مرکز بیرون شود. این خودش تأثیر خود را دارد. دوم مداخل در مدیریت امنیتی و دفاعی ما، از دید سمتی، تباری، سیاسی، و تشکیل لایه‌های مخلتف تصمیم گیری، این باعث شده است که مدیریت نیروهای امنیتی ما، ضعیف شود.»
از سویی هم آن‌چه که نفوذ طالبان در تشکیلات نیروهای دولتی گفته می‌شود، بر نگرانی‌ها افزوده است.
عتیق الله بریالی، معاون پیشین وزارت دفاع ملی، گفت: «سمت شمال، هدف بسیار جدی شان (طالبان) است و بر دولت افغانستان است که باید حملات پیشگیرانه را به همراه نیروهای ناتو، برای جلوگیری از این تضعیف روحیه، به راه بیندازند.»
در چنین اوضاع نهادهای دولتی از چگونه‌گی رویداد قول اردوی دو صد و نه شاهین و تلفات برخاسته از آن، هنوز جزییات دقیقی به دست نداده‌اند.
عتیق الله امرخیل، نظامی پیشین، گفت: «چیزی که واقع می‌شود، واقعیتش را بیان کردن، ضرور است! به خاطر این‌که در آن‌جا یک کتله وجود دارد، در آن‌جا سرباز وجود دارد، در آن‌جا قومندانیت وجود دارد، برای آنان حساب معلوم است. وقتی‌که این‌ها کتمان بکنند، یا به اصطلاح این (آمار تلفات) را پُت بکنند، بالای روحیه سربازان بسیار تأثیر می‌کند که این دولت، یک دولت دروغگو است!»
به دست ندادن آمار از قربانیان چنین رویدادها، مردم را نیز بر نهادهای امنیتی خشمگین ساخته است.
آرین، باشنده مزار، گفت: «اولاد معین، وزیر و این مقام‌ها، هیچ کدام شان سلاح بر نمی‌دارند که در برابر دشمنان بجنگند و ایستاد شود.»
بشیر احمد صدیقی، باشنده کابل، گفت: «اولادهای خود این مقام‌ها نیست و فامیل‌های خود شان در این حمله‌ها تلفات نمی‌بینند.»
سید نویدالله، باشنده کابل، گفت:«اولاد غریب است، بیچاره است، اگر شهید هم شود، اگر تلفات هم بدهد، پروای شان را این‌ها (مقام‌ها) ندارند.»
با این حال، وزارت دفاع ملی که از کشته شدن بیش از چهارصد فرمانده گروه‌های هراس افگن در عملیات‌های پارسال ارتش سخن می‌گوید، دستاوردهای نیروهای دولتی را بیشتر می‌داند.
دولت وزیری، سخنگوی وزارت دفاع ملی، گفت:«اهداف دشمن ناکام شده است، این‌ها در اهداف خود، پس ماندند، این قوای مسلح کشور بودند که در انجام وظایف خود کامیاب بودند.»
پیش از این بازرس ویژه ایالات متحده امریکا برای بازسازی افغانستان یا سیگر، در گزارشی از افزایش تلفات نیروهای امنیتی افغانستان در یک سال اخیر هشدار داده است.
بر بنیاد این گزارش، از ماه جنوری سال دوهزار و شانزده میلادی تا ماه نومبر همان سال، بیش از شش هزار و هفت صد نظامی کشور در رویدادهای گونه‌گون جان باخته‌اند و بیش از یازده هزار تن دیگر این نیروها زخم برداشته‌اند.