عبدالجمیل الیاسی، ریاست معادن هرات میگوید که از دو سال به این سو میزان صادرات مواد نیمه پروسس شده معدنی این ولایت به ویژه سنگ مرمر به بازارهای جهانی به گونۀ چشمگیری کاهش یافته است.
در سال ۱۳۹۳ و پیش از آن نزدیک به ۱۷۰ میلیون افغانی درآمد ریاست معادن این ولایت بوده است، پولی که بیشتر از بخش استخراج سنگها به ویژه سنگ مرمر به حساب وزارت معادن می رفت، اما در دو ساله گذشته درآمد این نهاد سالانه کمتر از ۴۷ میلیون بوده است که این میزان کاهش بیش از ۵۰ درصد عواید معدنهای هرات را نشان میدهد.
الیاسی میگوید: « با وجود معادن سرشاری که در هرات داریم، اما تاکنون تنها توانستهایم روی سنگها مکث کردهایم و تاکنون کارمهم و اثر گزاری برای استخراج دیگرمعادن نشده است و این کارسبب شده ما نتوانیم سودی به دست آوریم.»
هرچند روند صادرشدن سنگ مرمر پروسس ناشده هرات به بیرون از کشور بر بنیاد دستور رییسجمهور ممنوع است، اما گزارشهای وجود دارند که ماهانه دهها موترسنگ مرمرهرات از راههای غیر قانونی به ایران قاچاق میشوند.
آقای الیاسی میافزاید که جلوگیری از صادر شدن سنگ پروسس ناشده هرات به گونۀ قانونی به خارج از کشور، دلیل اصلی کاهش درآمدهای این نهاد است و در حال حاضر بازرگانان ناگزیر اند سنگ مرمر هرات را نخست پروسس کنند و سپس به بازراهای جهانی انتقال دهند.
وی اضافه کرد: « نزدیک به دوسال میشود که ما به سنگ مرمر پروسس ناشده اجازه صادر شدن به بیرون از کشور را نمیدهیم و برخی از شرکتها نیز در تلاش خریداری ماشینها و ساختن کارخانههای مجهز پروسس سنگ مرمرهستند تا ما بتوانیم پس از این، این سنگ ها را به گونۀ پروسس شده به کشورهای بیرونی صادر نمایم.»
سرزمین هرات سرشار از معدن هاست، معدنهای سرشار از لتیوم، سنگهای قیمی، نفت، گاز، نمک، زغال سنگ وچندین معدن دیگر در دل خاک این ولایت نهفته اند، اما حکومت تنها به معدنهای سنگ و سنگ ذغال این ولایت دست رسی دارد، و این معدنها نیز به گونۀ ابتدائی و غیر معیاری استخراج میشوند و به نظرمی رسد که حکومت به این زودی برنامهیی هم برای استخراج این معادن ندارد.
جیلانی فرهاد، سخنگوی والی هرات میگوید: « درحاضرهم امکانات وجود دارد و هم ظرفیت، و هرات بسترمناسبی است برای استخراج معادن و انتظار ما این است که وزارت معادن و پطرولیم این ظرفیتها را به کار اندازد.»
هر چند حکومت وحدت ملی وعدههای بسیاری درباره استخراج وبکاراندازی این معدنها به باشندهگان این ولایت داده بود، اما تاکنون کارعملی در این باره نشده است.