بربنیاد سندهایی که طلوع نیوز به آنها دست یافته است، بیست و سه نهاد دولتی در شش ماه نخست سال مالی کمتر از ده درصد بودجه توسعهیی شان را مصرف کردهاند.
در این میان شش هفت نهاد تا کنون از بودجه توسعهیی شان هیچ مصرف نکردهاند.
بربنیاد این سندها، وزارت دفاع ملی، اداره عالی مبازره با فساد اداری، وزارت دولت در امور پارلمانی، مجلس سنا، کمیسیون مستقل حقوق بشر، اداره رسیدهگی به حوداث طبیعی و احصاییه مرکزی نهادهای دولتی استند که مصرف بودجه توسعهیی شان صفر است.
دولت وزیری، سخنگوی وزارت دفاع ملی گفته است: "سال گذشته شما شاید بودی که بیشترین بودجه را مصرف کردیم امسال نیز بیشترین بودجه ما را مصرف خواهیم کرد."
بلال صدیقی، سخنگوی کمیسیون مستقل حقوق بشر گفته است: "تمام بودجه توسعهیی ما بر دو پروژه ساختمانی ما است که کار دیزاین و تدارکاتاش تکمیل شده است و تمام بودجه توسعهیی ما در این بخش مصرف خواهد شد."
حسین فخری، رییس اداره مبازره با فساد اداری گفته است: "امسال ما کدام بودجه توسعهیی نداریم با وجود تقاضاهای مکرر برای ما کدام پولی را اختصاص ندادند."
پاسخهای وزارت دولت در امور پارلمانی، و اداره مرکزی احصایه و مجلس سنا را در این باره گرفته نتوانستیم.
درهمین حال شماری از اعضای مجلس نمایندهگان مصرف نشدن بودجه توسعهیی را از سوی نهادهای دولتی نگران کننده و ضربه جدی بر اقتصاد کشور میدانند.
صادقی زاده نیلی، عضو کمیسیون مالی و بودجه مجلس نمایندهگان گفت: "مصرف نشدن بودجه مایه نگرانی است، زیرا مصرف نشدن بودجه به معنی این است که زمینه کار برای مردم فراهم نمیشود، پروژههای توسعهیی عملی نمیشود."
خیر محمد ایماق، عضو مجلس نمایندهگان، گفت: "در شش ماه نخست که پانزده فیصد را مصرف کردند، در شش ماه بعدی نیز بیشتر از پانزده درصد مصرف کرده نخواهند توانست."
در همین حال شماری از آگاهان امور اقتصادی نبود برنامهریزی دقیق را برای عملی سازی پروژههای توسعهیی، باج گیریهای نمایندهگان مردم برای گرفتن پروژهها و نبود نظارت حکومت را از علت مصرف نشدن بودجه توسعهیی میدانند.
سید مسعود، استاد اقتصاد در دانشگاه کابل، گفت: "عدم پلانگذاریهای دقیق سبب میشود که بودجه توسعهیی به مصرف نرسد."
از سویی وزارت مالیه از برنامههای نهاد برای بلند بردن سطح مصرف بودجه توسعهیی نهادهای دولتی سخن میگوید.
اجمل حمید عبدالرحیم زی، سخنگوی وزارت مالیه، گفته است: "روی راههای حل کار کردیم، بالای سیستم نظارتی کار کردیم، بالای اجرای تخصیصها کار کردیم که مدتاش را کم ساختیم."
با این حال مصرف بودجه توسعهیی شش ماه نخست سال مالی در مجموع پانزده درصد گفته میشود.
در این میان وزارتهای اقتصاد، زراعت و آبیاری، مالیه و ریاست اجراییه بیشترین بودجه توسعهیی را مصرف کردهاند.