بلندبودن طویانه و هزینۀ عروسی در کشور سبب شده‌است که یک جوان به درازای ۱۵ سال نامزاد بماند و سر انجام به علت نداشتن هزینه عروسی، نامزادی‌شان فسخ شود.
نامش عبدالرزاق است و اکنون کارگر یکی از رستورانت‌ها در ولسوالی بلخ ولایت بلخ است.
این مرد می‌گوید که در سن ۲۵ ساله‌گی نامزاد شد و ۱۵ سال نامزاد ماندند و از بهر اینکه نتوانست هزینۀ عروسی را تأمین کند، نامزادی‌شان فسخ شد.
این جوان نخواست در در این‌باره گفت‌وگو کند.
هزینه‌های یک‌میلیونی
عبدالسمیع آریا، مسؤول برنامۀ توانمندی نهاد انکشافی سنایی در بلخ، می‌گوید پژوهشی که آنان انجام داده‌است، نشان می‌دهد که هزینۀ عروسی در بلخ بین ۲۰۰ هزار افغانی تا ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار افغانی است.
آقای آریا می‌گوید که شماری از جوانان از بهر بلندبودن هزینۀ عروسی ناگزیر می‌شوند که نامزادی شان را فسخ کنند و یا در میان‌سالی ازدواج کنند.
او می‌افزاید که به تازه‌گی پژوهشی را در ولسوالی‌های دولت‌آباد، دهدادی، بلخ، خلم و نهرشاهی ولایت بلخ انجام داده‌اند.
محمدرفیق برومند، یک مسؤولان این نهاد، می‌گوید: «اکنون حد اقل بیش از ۶۰ درصد جوانان توانایی مالی برای ازدواج ندارند.»
پیامدها
شماری از جوانان بلخی می‌گویند مهم‌ترین پیامد‌بلند بودن طویانه و هزینه‌های عروسی، فسخ نامزدی‌ها، افزایش فحشا، خشونت‌های خانواده‌گی، مهاجرت جوانان به بیرون از کشور و اعتیاد جوانان است.
سهیلا، که بیست سال دارد و تا هنوز ازدواج نکرده‌است، می‌گوید: «طویانه‌های گزاف که گرفته می‌شود باید خانواده‌ها توجه کند که با سرنوشت فرزندان‌شان بازی نکنند و آنان را به آتش نیندازند.»
نسیم، که ازدواج کرده‌است، از بلندبودن هزینۀ عروسی شکایت دارد و می‌گوید برخی از جوانان به همین دلیل به انحراف کشیده می‌شوند.
او گفت: «در خیلی از موارد دلیل عمده جوانان برای فرار از کشور و یا دست زدن به دزدی و کارهای غیر قانونی ریشه در بلندبودن هزینه‌های عروسی دارد.»
ملکه، با اشاره به اینکه هزینۀ گزاف عروسی سبب خشونت‌های خانواده‌گی می‌شود، می‌گوید: «جوانان ما در وضعی نیستند که قلین‌ها/ طویانه‌های بلند بپردازند، در حالی که فقر و بیکاری در حال افزایش است و این خشونت‌های خانواده‌گی را افزایش می‌دهد.»
دیدگاه عالمان دین
عالمان دین می‌گویند که اسلام در هزینۀ عروسی بر میانه‌روی تأکید می‌ورزد و بهترین مراسم عروسی را کم هزینه‌ترین آن دانسته‌است.
شاه‌عبدالعظیم حسینی، عالم دین، می‌گوید: «مصارف بسیار بلند به نام قلین، شیربها به این دلیل که وسایل گونه‌گون برای دختر خریداری کنیم، این‌کار مردان را بی‌نوا می‌سازد.»
او می‌افزاید: «پیامبر بزرگوار اسلام می‌فرماید که بهترین زنان آن‌است که مَهر و مصرف‌اش کم باشد.»
مجلس نماینده‌گان قانون چگونه‌گی برگزاری مراسم عروسی را در کشور تصویب کرده‌است که بر بنیاد آن در هوتل‌ها بیش از ۵۰۰ میهمان شرکت کرده نمی‌توانند.
در این قانون صراحت دارد که پرداخت طویانه جواز ندارد و مقدار مهریه را عروس باید تعیین کند، اما بلخیان در پیوند به عملی‌ساختن این قانون شک‌وتردید دارند.