حسابهای دالری ۹ بانک افغانستان با بانکهای میانجی در منطقه بسته شدهاند. رییس بانک مرکزی بستهشدن این حسابها را نگرانکننده میداند و میگوید که این روند بر بازرگانی و اقتصاد در کشور اثرگذار خواهد بود.
مسؤولان بانک مرکزی میپذیرند که شماری بزرگی از بانکهای میانجی، که پیشاز این معاملات دالری بانکهای موجود در افغانستان را انجام میدادند، روابط شان را با این بانکها قطع کردهاند.
خلیل صدیق، رییس بانک مرکزی، میگوید که به تازهگی بانک کشاورزی چین، که به شمول افغانستان معاملات دالری شماری از بانکهای کشورهای دیگر را انجام میداد، به علت معاملات مشکوک با پولهای سیاه ۲۵۰ میلیون دالرجریمۀ نقدی شد و اینکار سبب شد که حسابهای دالری ۹ بانک افغانستان در ترکیه و چین بسته شوند.
آقای صدیق میگوید: «بیشک که بستهشدن این حسابها در بانکهای خارجی اثرات خوبی بر بانکها و تجارت آنان نداشتهاست، اما باید بگویم که تمام بانکهای داخلی با این مشکل روبهرو نیستند؛ هستند شماری از بانکهای ما که با بانکهای معتبر جهان مانند، ستندرد چارتر بانک، سیتی بانک و کامرس بانک، روابط پولی دارند و این مشکل در سیستم بانکی ما نیست، بل بسیاری از کشورهای جهان با همچو محدودیتها روبهرو میشوند.»
این در حالیاست که به علت گردش پولهای هنگفت سیاه در نظام پولی کشور، افغانستان هنوزهم در ردۀ خاکستری «گروه اقدامات مالی» یا «فتف» قرار دارد و این کار سبب شدهاست که بسیاری از بانکهای کشور بهگونۀ مستقیم انتقالات پولی را به بانکهای معتبر جهان انجام داده نتوانند.
اما رییس بانک مرکزی میگوید که این نهاد تمامی اقدامات را برای بیرونشدن از ردۀ خاکستری خدمات بانکی انجام دادهاست و تصمیمهای اخیر بانکها از بهر هراس آنان از جریمههای نقدی از سوی گروه اقدامات مالی جهان است.
آقای صدیق میافزاید: «ما صد درصد شرایط را برای اینکه از ردۀ خاکستری خدمات بانکی بیرون شویم، فراهم ساختهایم. امید است که در آیندههای نزدیک نمایندهگان گروه اقدامات مالی به افغانستان بیایند و تمام این مسایل را ارزیابی کنند و من امید دارم که ما از ردۀ خاکستری بیرون میشویم.»
در همین حال، شماری از آگاهان اقتصاد با ابراز نگرانی از بستهشدن حسابهای دالری در بانکهای خارجی، میگویند که اکنون افغانستان با بدترین اوضاع روابطِ بانکی در جهان روبهرو است.
آنان میگویند که این کار صدمۀ بزرگی به نظام بانکی کشور است و از حکومت میخواهند که برای حل این معضل، هرچه زودتر کاری کند.
آذرخش حافظی، کارشناس اقتصاد جهانی، میگوید: «اکنون نظام بانکی افغانستان در بدترین وضع قرار دارد و بستهشدن حسابهای بانکی بانکهای داخلی در بیرون از کشور برای بازرگانی و دادوستد ما با کشورهای دیگر بسیار زیانبار است.»
سه سال پیش، به علت قرارگرفتن افغانستان در ردۀ خاکستری خدمات بانکی جهان، کامرس بانک آلمان و شماریاز بانکهای معتبر دیگر در جهان بسیاری از حسابهای بانکهای افغانستان را بستند. اینکار سبب شد که بانکهای افغانستان برای انتقال پولهایشان به بانکهای کوچک و میانه در منطقه، حساب باز کنند. اکنون پساز افزایش نگرانیها از افزایش پول سیاه در اقتصاد افغانستان، این بانکهای کوچک از ترس روبهروشدن با جریمهها، این حسابها را بستهاند.
مسؤولان بانک مرکزی میگویند که اکنون تنها شش بانک کشور با بانکهای خارجی دادوستد پولی دارند.