دل بستهگی شهروندان کشور به موسیقی سبب شده است تا ابتداییترین ابزارهای شنیداری موسیقی هنوزهم در میان آنان کاربرد داشته باشند.
یکی از فیته فروشان در شهر کابل میگوید که بیشتر کسانی برای خرید کستهای تیپ نزد وی میآیند که از گذشتهها سامانههای بهرهبردن از آهنگها را داشتهاند و به ابزارهای نوین و عصری شنیدن موسیقی دسترسی ندارند.
عبدالقیوم هفتاد دو ساله میگوید که وی نمیتواند از فنآوریهای تازه برای شنیدن موسیقی کارگیرد، اما از گذشتهها یک تیپ دارد و همیش با آن موسیقی میشنود.
عبدالقیوم، علاقمند موسیقی، گفت: «تیپ ساده است و با آن درست آشنایی دارم که موسیقی بشنوم.»
قدرت الله سی سال است که فیته میفروشد و هر آهنگی که در هر کجای از کشور و بیرون از کشور از سوی هنرمندان کلاسیک خوان و پاپ خوان به بازار میآیند، آن را روی فیتهها ثبت میکند و به مشتریاناش میفروشد.
قدرت الله، فیته فروش، گفت: «تمامی مردم امکانات مالی خوبی برای دسترسی به موسیقی ندارند و کیفیت تیپ هم خوب نیست.»
تیپ و فیته دومین سامانههای شنیدن موسیقی در جهان استند که تا هنوز کاربرد دارند. اما نخستین سامانه شنیدن موسیقی گرامافون بود که حتا امکانات ثبت آهنگ روی این وسیله در کشور فراهم نبود.
یک نمونه از گرامافونهای برقی است که اکنون از آن کار گرفته نمی شود.
ابراهیم عارفی، رییس افغان فلم، گفت: «هرکسی که این ریکارتها را میداشت، تنها همان میتوانست که موسیقی ثبت شده روی این ریکارتها را بشنود و پسانها که فیته به بازار آمد، آهنگهای ثبت شده روی این ریکارتها روی فیتهها انتقال داده شدند.»
اما در این میان شانس بیشتر با نسل جوان کنونی است که با در اختیار داشتن فنآوری و انترنت و با پخش شدن هر آهنگی از سوی حتا پرآوازهترین آوازخوانهای جهان، در همان لحظه در کشور به آن دست یابند.